Kürt sanatçı Ayşe Şan’ın hayatını anlatan “Ben Ayşe Şan” (Ez Eyşe Şan) adlı oyun, 12 Mart Çarşamba günü saat 20:30’da Kadıköy Boa Sahnesi’nde sahnelenecek.

Senaryosunu Mirza Metin’in yazdığı oyunda Ayşe Şan karakteri, sanatçı Berfin Zenderlioğlu tarafından hayat bulacak.

Oyun özeti

“Ben Ayşe Şan”, ses ve müziğin iz sürücülüğünü yapan ünlü Kürt sanatçı Ayşe Şan’ın yaşamını, bir tutunma ve direnişin öyküsünü anlatıyor.

Performans olarak sahneye taşınan hikaye, onun sonraki kuşaklara bıraktığı müzikal mirası ve hayat yolculuğunu, dramatik bir kurguyla izleyicilere aktarıyor.

 Oyun, kaybolan bir şarkının boşluğunda sesini duyurmaya çalışan bütün kadınlar için anlamlı bir anma ve direniş hikayesi sunuyor.

Senaryo ve konseptini Mirza Metin’in hazırladığı oyunu sanatçı Berfin Zenderlioğlu canlandırıyor.

Oyunun ışık tasarımı, Erhan Mîr, kostümü Hilal Polat, oyun asistanı, Evin Acar, üst yazı çevirisini Süleyman Akkuş ve efektini Utku Güçoğlu yapıyor.

Gösterim tarihleri:

“Ben Ayşe Şan” adlı oyun, 12 Mart Çarşamba günü saat 20:30’da Kadıköy Boa Sahnesi’nde ilk kez izleyiciyle buluşacak.

Oyun, 8 Nisan Salı günü yine aynı sahnede tekrar gösterime girecek.

Ayşe Şan Kimdir?

Ayşe Şan (1938, Diyarbakır – 18 Aralık 1996, İzmir), Kürt müziğinin en önemli ve efsanevi isimlerinden biri olarak kabul edilen bir dengbêj ve şarkıcıdır. Eyşana Kurd, Eyşe Xan ve Eyşana Eli gibi isimlerle de tanınır. Kürtçe müziğin “taçsız kraliçesi” olarak anılan Şan, hem sanatıyla hem de hayat hikayesiyle derin izler bırakmıştır.

Diyarbakır’da bir dengbêj ailesinde dünyaya gelen Ayşe Şan, babasının da dengbêj olması sayesinde küçük yaşta müzikle tanıştı. Müzik hayatına Diyarbakır’da kadın cemaatlerinde ilahiler söyleyerek başladı. Ancak yaşadığı toplumda kadınların şarkı söylemesi “günah” ve “ayıp” kabul edildiği için ailesi ve çevresi tarafından yoğun baskıya maruz kaldı. Bu baskılar nedeniyle genç yaşta Diyarbakır’dan ayrılarak Gaziantep’e gitti. Burada sanat hayatına ilk ciddi adımı attı, fakat Kürtçenin yasak olması nedeniyle Gaziantep Radyosu’nda iki yıl boyunca Türkçe şarkılar söylemek zorunda kaldı.

1963’te İstanbul’a taşınarak Kürtçe ve Türkçe konserler vermeye başladı. “Ez Xezalım” adlı parçasıyla ünlendi ve Türkiye’de Kürtçe-Türkçe ilk kasetini çıkararak geniş kitlelerce tanındı. Ancak Kürtçe müziğin yasak olduğu bir dönemde bu tanınırlık, baskıların artmasına neden oldu. Tehditlere daha fazla dayanamayan Şan, 1970’lerde Almanya’ya göç etti. Almanya’da sürgünde sanatını sürdürmeye çalışırken 18 aylık kızı Şahnaz’ı kaybetti; bu acı, onun unutulmaz eseri “Qederê”yi yazmasına ilham verdi.

Daha sonra İstanbul’a dönen Şan, üç çocuk annesi oldu, ancak baskılar ve tehditler peşini bırakmadı. 1979’da Bağdat’a giderek Bağdat’ın Sesi Radyosu’nda “Eyşana Eli” adıyla programlar yaptı ve Irak Kürdistanı’nda konserler verdi. Kürt müziğine “Dayikê”, “Lê Lê Bêmal”, “Xezal” gibi unutulmaz eserler kazandırdı. Hayatının son yıllarını İzmir’de geçirdi ve 18 Aralık 1996’da kanser nedeniyle yaşamını yitirdi. Vasiyeti, doğduğu şehir Diyarbakır’a defnedilmekti, ancak bu isteği ailesinin ve çevresinin engellemeleri nedeniyle gerçekleşmedi; mezarı İzmir’de kaldı.

Ayşe Şan, hem Kürtçe müziğin yasaklara rağmen yaşatılmasında öncülük eden bir sanatçı hem de kadın kimliğiyle geleneksel ve toplumsal baskılara karşı duran bir figür olarak tarihe geçti. Onun sesi ve hikayesi, Kürt kültüründe derin bir yankı uyandırmaya devam ediyor.