UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki Diyarbakır Surları’nın 4. etap çalışmaları sırasında, İçkale’de bulunan ve halk arasında Karapapaz Kilisesi ya da Hızır İlyas Kilisesi olarak da bilinen Saint George Kilisesi’nin hemen yanında dikkat çekici bir keşif yapıldı. Nisan 2024’te, yerin 3 metre altında, kireç taşından yapılmış, Roma dönemine ait olduğu düşünülen bir lahit mezar ortaya çıkarıldı.

Aktivist ve Araştırmacı Gazeteci Cihat Toprak, bu keşfi “yüzyılın keşfi” olarak nitelendirerek, lahit mezarın Saint George (Aziz Yorgi)‘ye ait olduğunu iddia etti. Toprak’ın aktardığı bilgilere göre, lahitin kilisenin hemen yanında bulunması, üzerindeki haç bezemesi ve pagan sembollerinin kasten kapatılmış olması, mezarın Saint George’a ait olduğuna işaret ediyor. Lahitin 1700 yıldır el değmemiş olduğu ve sağlam bir şekilde bulunduğu belirtiliyor.

Saint George, Cercis Peygamber mi?

Saint George’un, Müslüman inancında Cercis Peygamber, Alevi inancında Hızır veya Hızır İlyas, Türk ve Balkan inanışlarında ise Hıdır Ellez olarak anıldığına dikkat çekiliyor. Yardımseverliği ve zor durumda olanlara yetişen kişiliğiyle bilinen bu figürün hikayeleri tüm dünyada anlatılmaya devam ediyor. “Hızır gibi yetişmek” deyimi de bu şahsiyetin önemini vurguluyor. Saint George’un aslen Roma İmparatorluğu döneminde Suriye eyaletine bağlı Filistin bölgesinde doğduğu, Diyarbakır’a gelerek burada vefat ettiği ve sevenleri tarafından anısına M.S. 350 civarında Saint George Kilisesi’nin inşa edildiği düşünülüyor.

Kalıntılar Gaziantep’te İnceleniyor

Lahit mezarın içinde bulunan kalıntıların kime ait olduğunun belirlenmesi için Gaziantep’e gönderildiği ve ilk bulguların mezarın Saint George’a ait olduğu yönündeki iddiaları desteklediği öne sürülüyor. Diyarbakır Müzesi Müdürü Müjdat Gizligöl’ün de konuyla ilgili önemli bilgiler aktardığı belirtildi.

Bu keşif, Diyarbakır’ın köklü tarihi ve inanç turizmi açısından büyük önem taşıyor. Öte yandan, Diyarbakır’da bulunan ve 2 bin yıllık olduğu belirtilen bir başka buluntu olan “dünyanın en eski emojisi”nin de kentte bulunduğu bilgisi paylaşıldı.