Eski TBMM Başkanlarının katılımıyla toplanan **‘Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’**nda genel af, umut hakkı ve Kürt sorunu gibi önemli konular masaya yatırıldı. 7. kez toplanan komisyonda eski başkanlar Hikmet Çetin, Ömer İzgi, Bülent Arınç, Köksal Toptan, Mehmet Ali Şahin, Cemil Çiçek, İsmet Yılmaz, İsmail Kahraman, Binali Yıldırım ve Mustafa Şentop yer aldı.

Bülent Arınç’tan “Kuru Hamaset” Vurgusu

Eski Meclis Başkanı Bülent Arınç, Kürtlerin “eşit vatandaş” olmak istediklerini belirterek, “Kuru hamasetle yola çıkılmaz. Kardeşiz, etle tırnağız deniyor. Bunlar tali gerçekler” ifadelerini kullandı. Arınç, belediye eşbaşkanlarının ve milletvekillerinin tutuklanmasını da hatırlatarak, mevcut durumun çözüm için yeterli olmadığını dile getirdi.

Arınç, şunları kaydetti: “Anayasa’yı değiştirebiliriz. Zaten 3’te 2’sinden fazlası değişti. Ama çağdaş, daha az maddeli bir anayasa, özgürlükçü bir anayasaya her zaman ihtiyacımız var. Ama bu komisyonun görevi yeni bir anayasa hazırlamak değil.

Biz teröristle mücadele ettik, terör olgusunu ortaya çıkaran sebeplerle mücadele etmedik” değerlendirmesinde bulundu. Arınç, komisyona öneriler de sundu. AİHM ve AYM kararlarının uygulanması gerektiğini ifade eden Arınç, “AİHM ve AYM kararlarının uygulanması bizler için bir gerekliliktir. ‘İmzaladığımız Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Kararlarını tanımıyoruz’ diyemeyiz. Kararları dikkate almak uygulamak zorundayız. 90. Madde 145’inci madde orada duruyor.

Adil ve eşitlikçi bir infaz mevzuatının hayata geçirilmesi gerekliliği de Arınç, ayrıca Bahçeli’nin gündeme getirdiği Umut Hakkı’nın mutlaka uygulanması gerektiğini ifade etti. Arınç, “Kimin istifade edeceğini düşünmeyelim. AİHM’in kararının üzerinden 10 sene geçti.

Yargı konusundaki güvensizliğin hat safhaya ulaştığı bir noktada mutlaka düşünülmeli” dedi.

Hikmet Çetin’den Silah Kullananlara Af Çekincesi

Eski Meclis Başkanı Hikmet Çetin, affın kapsamı konusunda dikkatli olunması gerektiğini vurguladı. Silah kullanan ve kullanmayanlar arasında bir ayrım yapılması gerektiğini savunan Çetin, “Silah kullanmış, insanları öldürmüş insanları bu aşamada affetmek zor” dedi. Çetin, bazı PKK’lilerin yurt dışına gönderilmesi fikrini de gündeme getirerek İsveç, Norveç, Danimarka ve Güney Afrika gibi ülkeleri örnek gösterdi. Ancak bu isimlerin de affedilebileceğini, ancak bunun zamanı geldiğinde mümkün olacağını belirtti.

Ömer İzgi’den Hukuki Düzenleme Şartı

Eski Meclis Başkanı Ömer İzgi ise, yapılacak düzenlemelerin hukuki zemine oturtulması gerektiğini savundu. “Suç işleyen herkes, mutlaka cezasını çekecektir” diyen İzgi, bu tür düzenlemeler için yasa veya Anayasa değişikliği yapılabileceğini ifade etti. Ancak Anayasa’nın ilk üç maddesi ile “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” diyen altıncı maddesinin değiştirilemeyeceğini hatırlatarak, bu düzenlemelerin hukukun temel ilkelerine uygun olması gerektiğini vurguladı.

Bu tartışmalar, Türkiye’nin gündeminde uzun süredir yer alan genel af ve Kürt sorunu gibi hassas konuların, komisyonlar ve eski siyasetçiler arasında dahi farklı görüşlere yol açtığını gösteriyor.