Gazeteci-yazar Musa Anter, katledilişinin 33. yılında, 20 Eylül 1992’de cinayete kurban gittiği Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde anılacak. Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) tarafından organize edilen anma töreni, cinayetin işlendiği Cumhuriyet Mahallesi’ndeki 442. Sokak’ta gerçekleşecek.

Musa Anter Kimdir?

“Apê Musa” (Musa Amca) lakabıyla tanınan Musa Anter, 1920 yılında Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Eskimağara köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini sırasıyla Mardin ve Adana’da tamamlayan Anter, daha sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.

1950’li yıllarda başlayan aktif gazetecilik hayatı boyunca, çeşitli dergi ve gazetelerin kuruculuğunda ve yayın yönetiminde yer aldı. İleri Yurt, Deng, Yön, Özgür Gündem ve Dicle-Fırat gibi yayınlarda yazılar kaleme aldı. Kürtçe-Türkçe Sözlük başta olmak üzere, Birîna Reş (Kara Yara), Hatıralarım ve Vakayiname gibi önemli eserlere imza attı.

Anter, siyasi düşünceleri nedeniyle hayatı boyunca defalarca tutuklandı ve toplamda 11,5 yıl hapis yattı. 1960’lı yıllarda “49’lar Davası” ve “23’ler Davası” gibi yargı süreçlerinden geçti. 12 Eylül 1980 darbesinde de “Kürtçülük propagandası” suçlamasıyla cezaevine girdi.

Musa Anter, Devrimci Doğu Kültür Ocakları, Halkın Emek Partisi ve İstanbul Kürt Enstitüsü gibi birçok sivil toplum kuruluşunun kurucuları arasında yer aldı.

Cinayet ve Sonrası

Musa Anter, 20 Eylül 1992 tarihinde Diyarbakır’da, yanında bulunan gazeteci Orhan Miroğlu ile birlikte uğradığı silahlı saldırı sonucunda hayatını kaybetti. Saldırıdan yaralı olarak kurtulan Miroğlu’nun tanıklığına rağmen, cinayetin failleri uzun yıllar boyunca bulunamadı.

Cinayetin, dönemin JİTEM (Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele) tarafından işlendiği iddia edildi. Cinayet davası, 30 yıl süren yargılamanın ardından 2022 yılında zaman aşımına uğrayarak düşürüldü. Bu durum, faili meçhul cinayetlerin aydınlatılamaması konusunda kamuoyunda büyük tepkilere yol açtı.

Her yıl düzenlenen anma törenleri ve adına verilen gazetecilik ödülleriyle Musa Anter, Türkiye’de ve bölgedeki basın özgürlüğü ve Kürt aydınlanma hareketinin sembol isimlerinden biri olarak anılmaya devam ediyor.